انواع سهم الارث
سهم الارث چیست؟ قوانین و انواع آن در ایران
سهم الارث به بخشی از اموال و دارایی‌های فرد فوت‌شده (مورث) گفته می‌شود که پس از مرگ او، طبق قوانین شرعی و مدنی ایران بین وراث تقسیم می‌شود. میزان سهم هر وارث به درجه خویشاوندی او با متوفی بستگی دارد. در این مقاله، به بررسی انواع سهم الارث، قوانین مربوط به آن و نکات مهم در این زمینه می‌پردازیم.
انواع وراث و اولویت‌بندی آن‌ها
وراث به سه طبقه تقسیم می‌شوند:
- طبقه اول: پدر، مادر، فرزندان و نوه‌ها.
- طبقه دوم: اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ) و برادر و خواهر یا فرزندان آن‌ها.
- طبقه سوم: عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آن‌ها.
وراث طبقه اول نسبت به طبقه دوم و سوم اولویت دارند و در صورت وجود وارث در طبقه اول، سایر طبقات از ارث محروم می‌شوند. در طبقه اول، وراث یکدیگر را از ارث محروم نمی‌کنند، اما ممکن است باعث کاهش سهم سایرین شوند.
قوانین انتقال ترکه
طبق ماده ۸۶۷ قانون مدنی ایران، مالکیت ترکه (اموال متوفی) همزمان با فوت مورث به وراث منتقل می‌شود. با این حال، تا زمانی که مورث زنده است، نمی‌توان نسبت به دوسوم اموال او (ترکه) تصمیم‌گیری کرد و اراده مورث یا وراث تأثیری بر آن ندارد. پس از فوت، وراث می‌توانند ترکه را بپذیرند یا رد کنند.
بدهی‌ها و دیون متوفی
پیش از تقسیم ترکه، باید دیون و تعهدات متوفی پرداخت شود. طبق ماده ۸۶۸ قانون مدنی، مالکیت وراث بر ترکه تنها پس از تسویه موارد زیر قطعی می‌شود:
- هزینه کفن و دفن متوفی
- دیون و تعهدات مالی متوفی
- اجرای وصیت متوفی (تا یک‌سوم ترکه بدون نیاز به اجازه وراث و بیش از آن با رضایت وراث)
انواع سهم الارث
سهم الارث به دو صورت فرض و قرابت تعیین می‌شود:
- فرض: سهمی مشخص از ترکه که به برخی وراث تعلق می‌گیرد، مانند:
- نصف ترکه (برای برخی فرزندان پسر یا دختر)
- ربع ترکه (برای زوج یا زوجه در شرایط خاص)
- ثمن (یک‌هشتم) ترکه (برای زوجه در صورت وجود فرزند)
- دوسوم یا یک‌سوم ترکه (برای مادر یا برخی وراث دیگر)
- قرابت: سهمی نامشخص که به وراثی مانند پدر، دختر، یا خواهر و برادر ابوینی تعلق می‌گیرد و پس از تقسیم سهم فرض، از باقی‌مانده ترکه محاسبه می‌شود.
طبق ماده ۹۰۵ قانون مدنی، ابتدا صاحبان فرض سهم خود را دریافت می‌کنند و باقی‌مانده ترکه به صاحبان قرابت می‌رسد. اگر وارثی جز زوج یا زوجه وجود نداشته باشد، مازاد ترکه به آن‌ها بازمی‌گردد.
سهم الارث افراد تراجنسیتی
بر اساس ماده ۹۳۹ قانون مدنی، اگر وارث خنثی (تراجنسیتی) باشد، سهم او به این صورت تعیین می‌شود:
- اگر علائم مردانگی غالب باشد، مانند پسر ارث می‌برد.
- اگر علائم زنانگی غالب باشد، مانند دختر ارث می‌برد.
- اگر هیچ‌یک از علائم غالب نباشد، نصف مجموع سهم زن و مرد به او تعلق می‌گیرد.
کلاله چیست؟
کلاله به معنای احاطه است و به خواهران و برادران متوفی اشاره دارد که در اطراف او قرار دارند. این افراد ممکن است به فرض یا قرابت ارث ببرند.
نکات مهم در تقسیم ارث
- وراث می‌توانند با مشاوره وکیل متخصص ارث در تهران یا سایر شهرها، از جزئیات قانونی و نحوه تقسیم ترکه مطلع شوند.
- در صورت وجود وصیت‌نامه، اجرای آن تا یک سوم ترکه الزامی است، اما برای بیش از این مقدار، رضایت وراث لازم است.
- بدهی‌های متوفی باید پیش از تقسیم ارث تسویه شود.
مشاوره حقوقی در امور ارث
برای پیگیری مسائل مرتبط با ارث، از جمله تقسیم ترکه، اعتراض به وصیت‌نامه یا رفع اختلافات بین وراث، توصیه می‌شود از خدمات وکیل متخصص ارث استفاده کنید. وکلای مجرب در تهران و سایر شهرها می‌توانند شما را در این مسیر راهنمایی کنند.
کلمات کلیدی: سهم الارث، قوانین ارث در ایران، تقسیم ترکه، وکیل ارث تهران، ماده ۸۶۷ قانون مدنی، فرض و قرابت
ارتباط با :وکیل ارث تهران