ید واژه‌ای عربی است به معنای دست که در اصطلاح آن را تصرف معنی می‌کنند و خلع ید عبارت است از؛ رفع تصرف و خارج کردن از حالت غصب.
وکیل خلع ید:
بنابر ماده ۳۰۸ قانون مدنی؛ غصب به معنای تسلط کامل شخصی بر مال دیگری بدون مجوز و اذن مالک می‌باشد. اگر فرد به طور کامل بر ملک یا حق مالک تسلط نداشته باشد در حقوق عناوین دیگری را محتمل می‌شود.
یکی از دعاوی حقوقی که پیچیدگی های بسیاری دارد، دعوای خلع ید است. دعوای خلع ید زمانی مطرح می‌شود که شخص غیر از مالک، یک زمین، خانه، مغازه و یا آپارتمانی که غیرمنقول می‌باشد را تصرف کرده و قصد رفع آن را نداشته باشد. در این شرایط، شخص مالک باید به دادگاه مراجعه کرده و این دعوا را مطرح کند تا بتواند ملک خود را از تصاحب ید غیرقانونی آن شخص خارج نماید. در خصوص پرونده های ملکی به ویژه خلع ید، کمک از وکیل باتجربه خلع ید راه حل مناسبي می‌باشد. تصاحب کردن مال غیرمنقول باید یا به صورت استیلا به نحو عدوان یا اثبات ید باشد. به بیان ساده تر؛ می‌توان گفت، شخص متصرف باید در ابتدای ورود خود مجوز نداشته یا به زور ملک را تسخیر کرده باشد. اما این مهم در شرایطی امکان پذیر می‌باشد که؛ تصرف ابتدایی وی با اجازه مالک بوده باشد اما به صورت غیرقانونی حضور خود را ادامه داده باشد، فرد مشمول این دعوا می‌شود. به علاوه شخص مالک در هنگام طرح دعوا، باید مالکیت اثبات شده داشته و دارای سند قطعی باشد. در صورت عدم وجود سند رسمی، باید دعوای اثبات مالکیت خود را، همزمان با دعوای خلع ید مطرح کنند.
موضوع خلع ید؛ شامل از بین بردن احاطه، و تسلط شخصی غیر از مالک بر مال می‌باشد.( در شرایطی که شخص غاصب، آن مال را به‌طور کامل به تصرف خود در آورده باشد) در همچین مواقعی اثبات مالکیت در مرحله اول قرار دارد که ثابت می‌شود آیا خواهان مالک مال مطرح شده است یا خیر؟
در مرحله اثبات مالکیت، اثبات عدوانی بدون تصرف و همچنین اثبات تسلط کامل غاصب بر مال، نیازمند یک وکیل متخصص ملکی و وکیل خلع ید می‌باشد که در ادامه آن را بررسی خواهیم کرد.
وکیل متخصص ملکی؛ با تجربیات بسیاری که در این زمینه دارد، می‌تواند در سریع ترین زمان ممکن نسبت به احقاق حق موکل خود اقدام نماید. پس در امور ملکی، دریافت مشاوره و راهنمايي از یک وکیل ملکی، تصمیم عاقلانه و صحیح می‌باشد. وکیل دادگستري با داشتن سوابق متعدد در زمینه های ملکی به خصوص خلع ید، می‌تواند از حقوق موکل خود به خوبی دفاع نماید و حق آن را به طور جامع و کامل حفظ کند. یک وکیل خلع ید موفق، می‌بایستی تسلط کامل به قوانین مربوط به امور حقوقی از جمله قراردادها و قوانین مربوط به املاک داشته باشد. وکیل ملکی یا وکیل خلع ید می‌تواند با دانش تخصصی خود و تنظیم دقیق دادخواست دعوای خلع ید، با مراجعه به محاکم حقوقی ایران تصرف ملک را از ملک متنازع فیه خلع ید کرده و سپس ملک را به تصرف مالک درآورد. در دعاوی خلع ید، فن دفاع از ویژگی های یک وکیل خوب به شمار می‌آید.
وکیل خلع ید و اجرای حکم:
وکیل خلع ید مراحل بعد از صدور حکم به نفع خواهان را اینگونه بیان می‌کند؛ بعد از صدور حکم به سود مالک و به قطعیت رسیدن آن، پرونده به اجرای احکام ارجاع می‌شود و اجرای احکام ابلاغیه‌ای برای متصرف صادر می‌نماید که مبنی بر این است که، ظرف مدت بیست روز ملک را تخلیه کند و اگر بعد از گذشت این مدت تخلیه صورت نگرفت، به دستور قاضی اجرای احکام، ملک توسط ضابطین قضایی تخلیه می‌گردد. در اجرای حکم خلع ید، ملک به صورت کامل تخلیه می‌شود و تحویل مالک داده می‌شود اما در خصوص املاک مشاعی ملک تخلیه می شود اما به هیچ یک از مالکان تحویل داده نمی‌شود.
دادگاه صالح جهت رسیدگی به دعوای خلع ید:
مطابق ماده ۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی، تمامی دعاوی که در خصوص املاک مطرح می‌شوند در دادگاه صالح به آنها رسیدگی خواهد شد و دادگاه می‌بایست محل وقوع ملک می‌باشد. بنابراين در خصوص این دعوا، دادگاه صالح، دادگاه محل وقوع ملک مورد تصرف می‌باشد.
